4-қосымша. Глоссарий

Third generation — үшінші буын ұялы байланыс технологиялары –бұл жоғары жылдамдықты мобильді қатынасты Интернет қызметтерімен де, деректер арнасын құратын радиобайланыс технологиясымен де біріктіретін қызметтер жиынтығы.

Fourth generation — жоғары талаптары бар ұялы байланыс буыны. Төртінші буынға жылжымалы абоненттерге — 100 Мбит/с және стационарлық абоненттерге — 1 Гбит/с асатын жылдамдықпен деректерді беруді жүзеге асыруға мүмкіндік беретін перспективалы технологиялар жатады.

Fifth generation — жоғары жылдамдықты сымсыз Интернет, деректерді алу/беру жылдамдығын арттыру және диапазонды кеңейту арқылы деректер мен байланыс қызметтеріне тиімді байланыс пен қол жетімділікті қамтамасыз ететін бесінші буын технологиясы.

Asymmetric Digital Subscriber Line — асимметриялық цифрлық абоненттік желі — модем технологиясы, онда арнаның қол жетімді өткізу қабілеті Шығыс және кіріс трафигі арасында асимметриялы түрде бөлінеді.

Application programming interface — бір компьютерлік бағдарламаның басқа бағдарламамен өзара әрекеттесу тәсілдерінің сипаттамасы.

Average Revenue Per User — бір абонентке есептегендегі бір айдағы орташа түсім.

Business to Business — заңды тұлғалар арасындағы коммерциялық қарым-қатынастарды білдіретін термин.

Business to Consumer — заңды тұлға мен тұтынушы арасындағы коммерциялық қарым-қатынасты білдіретін термин.

Business to Government — заңды тұлға мен мемлекет арасындағы коммерциялық өзара қарым-қатынасты білдіретін термин.

Business to Operators — заңды тұлға мен байланыс операторлары арасындағы коммерциялық өзара қарым-қатынастарды білдіретін термин.

Деректердің үлкен көлемін өңдеу.

Белгілі бір ережелерге сәйкес құрылған, ақпараты бар блоктардың үздіксіз тізбегі. Көбінесе блокчейндердің көшірмелері бір-біріне тәуелсіз көптеген компьютерлерде сақталады.

Code Division Multiple Access — кодты бөлумен бірнеше қатынасу, цифрлық (сымсыз) байланыс желісі. CDMA сымсыз байланыс жабдықтарын халықаралық байланыс стандарттау ұйымы үшінші буын желілерін құру үшін ең перспективалы ретінде ұсынады.

Dense Wave Division Multiplexing — толқынды мультиплекстеу технологиясы, мультисервистік және мобильді желілердің тірек инфрақұрылымы үшін ең сенімді технология болып табылады, желінің өткізу қабілетін күрт арттыруды қамтамасыз етеді және түбегейлі жаңа байланыс қызметтерінің кең жиынтығын жүзеге асырады.

Earnings before interest, taxes, depreciation and amortization — Компанияның кредит, табыс салығы және амортизация бойынша пайыз шегерілгенге дейінгі пайдасы.

Environmental. Social. Governance — қоршаған орта факторлары, әлеуметтік факторлар және басқару факторлары.

Компьютерлік желілер немесе хосттар арасында рұқсат етілмеген немесе қажетсіз хабарламалардың алдын алуға арналған технологиялық кедергі.

One contact (fixed mobile convergence) — тіркелген және ұялы байланысты біріктіретін технология.

Fiber to the Home — үйге талшықты-оптикалық кабель (жеке/ жеке үй дегенді білдіреді).

Fiber to the x — оптикалық-талшықты қосылу технологиясы.

Fixed Wireless Access — талшықты-оптикалық байланыс желілерімен қапталмаған аймақтарда пайдаланылатын, 4G базасындағы сымсыз Интернет-технология.

Арналарды уақыт пен жиілік бойынша бөлетін, жоғары қауіпсіз және 2G сияқты желілерде жұмыс істейтін цифрлық ұялы байланыстың Ғаламдық стандарты.

Gigabit passive optical network — гигабиттік пассивті оптикалық желілер.

Infrastructure as a Service — инфрақұрылым қызмет ретінде, мысалы, виртуалды серверлер мен виртуалды желі; клиент кез келген бағдарламалық жасақтама мен қосымшаларды орната алады.

Internet Protocol Television — Интернет протоколы бойынша телевизия, IP протоколы бойынша деректерді беру желілерінде цифрлық телевизия технологиясы (стандарт), цифрлық кабельдік телевизия операторлары пайдаланатын телевизияның жаңа буыны.

BGP хаттамасы бойынша деректерді берудің заманауи оптикалық желілері арқылы Интернет желісіне басқарылатын және жоғары жылдамдықты қолжетімділікті ұсыну бойынша қызмет. BGP-Интернетте қолданылатын автономды жүйелер арасындағы динамикалық бағыттау протоколы.

Internet of things — интернет (сымды немесе сымсыз) арқылы жеке нысандарға салынған құрылғыларға ақпаратты жіберуге және алуға мүмкіндік беретін технологиялардың жалпы атауы.

Long Range — модуляцияның технологиясы және аттас әдісі.

Long-Term Evolution — ұялы телефондарға және деректермен жұмыс істейтін басқа терминалдарға арналған сымсыз жоғары жылдамдықты деректерді беру стандарты.

Net Promoter Score — тұтынушылардың өнімге немесе Компанияға адалдығын анықтау индексі (ұсынуға дайындық индексі), қайта сатып алуға дайындығын бағалау үшін қолданылады. Клиенттердің адалдығын өлшеудің негізгі индекстерінің бірі болып табылады.

Over the Top — Интернет арқылы бейне қызметтерді ұсыну әдісі.

Return on average capital employed — орташа тартылған капиталдың қайтарымы.

Software as a Service — бағдарламалық жасақтама қызмет ретінде, мысалы, электрондық пошта немесе басқа кеңсе қосымшасы; клиент қосымшаны пайдаланады, провайдер бағдарламаның негізгі параметрлерін басқарады.

Subscriber Acquisition Cost — Компанияның бір сатып алушыны тартуға арналған жиынтық шығындарын көрсететін метрика.

Бағдарламалық-конфигурацияланатын желі (Software –Defined Networks, SDN) және желілік функцияларды виртуализациялау (Network Function Virtualization, NFV).

Value-Added Services — қосылған құны бар қызметтер.

Virtual Private Network — бір немесе бірнеше желілік қосылыстарды (логикалық желіні) басқа желі (мысалы, Интернет) арқылы қамтамасыз етуге мүмкіндік беретін технологиялардың жалпыланған атауы.

Wireless Application Protocol — деректерді сымсыз жіберу ХАТТАМАСЫ. Хаттама портативті құрылғылардың Интернет желісімен байланысын орнату қажет GSM желілері үшін арнайы жасалған. WAP көмегімен мобильді құрылғыны пайдаланушы Интернет желісінен кез келген цифрлық деректерді жүктей алады.

Worldwide Interoperability for Microwave Access — бұл шағылысқан сигналда объектінің тікелей көрінісі болмаса да, үлкен қашықтықта жоғары жылдамдықты қосылыстарды қамтамасыз ететін кең жолақты сымсыз байланыс технологиясы.

Wireless local loop — радиотелефон желісі мен стационарлық телефон комбинациясы болып табылатын байланыс технологиясының түрі.

Автоматты қалааралық телефон байланысы.

Ауылдық елді мекендердегі талшықты-оптикалық байланыс желілері.

Еншілес және тәуелді қоғам.

Ақпараттық-коммуникациялық технологиялар.

Корпоративтік әлеуметтік жауапкершілік.

Шағын және орта кәсіпорындар.

Заңды тұлғалар бірлестігі.

Жалпы қызмет көрсету орталығы.

Кең жолақты немесе жоғары жылдамдықты Интернетке қол жеткізу — модемді және жалпы қолданыстағы телефон желісін қолдана отырып, коммутацияланатын қол жетімділікті пайдалану кезінде мүмкін болатыннан асатын деректерді беру жылдамдығымен Интернетке қол жеткізу.

Бақылау-кассалық машина.